چارسوق لارستان | علی رضاپور: خبر مسرت بخش، انتخاب شهر «اوز» به عنوان نهمین پایتخت کتاب ایران، که پس از سال ها تلاش و برنامه ریزی مستمر، با مشارکت مردم و مسئولین این شهر روی داد، مایه افتخار و مباهات شهرهای همجوار این شهرستان نیز شده است. قطعا این دستاورد تأثیرات مثبت و بلند مدتی در ترویج کتاب و کتابخوانی و افزایش فرهنگ دوستی مردمان شهر اوز و شهرهای همجوار آن خواهد داشت.

در این یادداشت به بررسی مختصر شیوه نامه رسمی این رقابت و ظرفیت ها و مزایای شرکت شهرستان لارستان، در دوره یا دوره های آتی آن خواهیم داشت؛

بی شک استفاده از داشته های فرهنگی شهرهای منطقه و مشارکت و رقابت در این عرصه، می تواند زمینه ساز شکوفایی فرهنگی و تبلور این رقابت و همکاری در افزایش فرهنگ عمومیِ مردمان و پس از آن زمینه ساز موفقیت های گوناگون فرهنگی این منطقه در کشور باشد.

با توجه به آنچه در سایت رسمی ترویج کتاب خوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آمده است؛ «پایتخت کتاب ایران عنوانی است که هر سال به یک شهر شرکت کننده که بر اساس نظر هیئت انتخاب، بهترین برنامه را برای ترویج کتابخوانی ارائه کرده باشند، اعطا می شود».

طبق این شیوه نامه، شهرهای داوطلب برای شرکت در این رویداد باید طرح خود را در زمینه ترویج کتابخوانی و با تمرکز بر همکاری دستگاه ها و نهادهای دولتی و غیردولتی و انجمن های مردم نهاد، تدوین و با امضای فرماندار، شهردار و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر و در نهایت تأیید اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، ارائه  نمایند. 

در ادامه این شیوه نامه، برنامه ریزی بر اساس خلاقیت در طرح ترویج کتاب و کتابخوانی، نظم در اجرای برنامه ها، توجه به نیازهای محلی و ارزش های دینی و ملی، استفاده از فضای مجازی، قابلیت اجرایی برنامه ها، جدول زمانی اجرا و... از ملاک های امتیازدهی و رقابت در رویداد شهر پایتخت کتاب ایران، اعلام شده است.

در دوره های اخیر انتخاب پایتخت کتاب ایران، خلاقیت در کنار مشارکت عامه مردم، به خصوص کودکان و نوجوانان، نقش تعیین کننده ای در تعیین شهر برگزیده برای پایتختی کتاب ایران داشته است.

در بخش دیگری از شیوه نامه، به لزوم تشکیل دبیرخانه در هر شهرِ داوطلبِ شرکت در این رقابت، اشاره شده است؛ این دبیرخانه متشکل است از: فرماندار، به عنوان رئیس شورا، شهردار (نائب رئیس شورا)، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد (دبیر شورا)، امام جمعه شهر، رئیس شورای شهر، رئیس اداره کتابخانه عمومی، رئیس آموزش و پرورش و... می باشد. 

فرماندار به عنوان رییس دبیرخانه آن در کنار نقش نظارتی و جهت دهنده به مدیران دستگاه های شهرستانی در کنار جلب توجه نخبگان و ذی نفعان حوزه ترویج کتاب و کتابخوانی مانند: کتابفروشان، ناشران، انجمن های مردم نهاد در حوزه کودک و نوجوان و آموزش، مؤسسات فرهنگی و مردمی برجسته به نظر می رسد.

لارستان با داشتن مردم فرهنگ دوست، انجمن ها و مؤسسات فرهنگی فعال، ناشران و کتابفروشی هایی که باوجود کاهش فروش و هزینه های زیاد همچنان پابرجا هستند، وجود مروجان فعال کتاب و کتابخانه های محلی فعال در گوشه گوشه شهر و همچنین معلمین فعالی که در مدارس زمینه ساز ایجاد کتابخانه ها و حلقه های کتابخوانی دانش آموزی و همراهی والدین آنان هستند، می تواند با برنامه ریزی دقیق دستگاه های متولی و همچنین ایجاد کمیته ای متشکل از دغدغه مندان این حوزه، با بررسی و تدوین برنامه های نو و خلاق، با تمرکز بر مشارکت عامه مردم در شهر و روستا و نیازهای بومی و محلی، زمینه ساز شرکت در این رویداد و موفقیت در آن باشد.

حداقل مزیت شرکت در این رقابت فارغ از نتیجه آن، تبیین نقشه راه، برنامه ریزی صحیح و اجرای آن در حوزه کتاب و کتابخوانی است که باعث افزایش و قدرت مندی بیشتر انجمن ها و جلوگیری از تعطیلی کتابفروشی ها، افزایش فعالیت نویسندگان محلی و تولید محتوا در قالب کتاب، با توجه به نیازهای بومی مردم و افزایش گروه های کتابخوانی و فعال در رده های سنی مختلف می گردد.

در پایان، امید است با شرکت و توجه به رویدادها و رقابت هایی از این دست، علاوه بر افزایش توجه مردم به خصوص کودکان و نوجوانان به کتاب و کتابخوانی، زمینه مشارکت و پویایی علاقه مندان و فعالین حوزه کتاب افزایش یابد و بتوان شاخصه های فرهنگی را همراه با استفاده از تجربیات شهرهایی همانند اوز، تعریف و اجرا نمود، که نتیجه آن پیشرفت و ترقی در تمام منطقه و شهرهای همجوار خواهد بود.